Nitrit - Nitrat Döngüsü

Hani şu ünlü nitrit-nitrat döngüsü denen olayı duymuşsunuzdur. Fakat bu döngüyü duyduğumuzda genelde aklımıza su üstünde göbeği yukarıda hareketsiz duran bir Japon balığı gelir. Bazılarının aklına ise yemyeşil bir su kütlesi... İçiniz rahat olsun burada ölü balıklardan çok nitrit-nitrat döngüsünün ne olduğu ve nasıl oluşturulacağı hakkında bilgi vermek istiyorum. Yazının geri kalan kısmında nitrit-nitrat döngüsü azot döngüsü olarak anılacaktır. Sizi sıkmamak için yazıyı mümkün olduğunca basit şekilde yazmaya özen göstereceğim. Umarım okuyan ustalarımız ukalalık olarak görmez.

Konumuzda esas oğlan amonyak olarak görülse de gerçekte esas oğlan bakterilerdir. Amonyak sadece figürandır.

İşe kendimizden örnek vererek başlayalım. Biz istesek de istemesek de vücudumuzda gerçekleşen ve bizim için çok büyük önem taşıyan bazı kimyasal tepkimeler sonucu bünyemizde amonyak denen çok zehirli bir madde üretilir. Bu madde vücuttan hemen uzaklaştırılmalıdır. Fakat bu işlem için büyük miktarda su gerekir ve biz karada yaşadığımız için her zaman su bulma lüksümüz yoktur. Bu yüzden karaciğerimiz amonyağı bizim için daha az zehirli olan üreye çevirir. Üre de idrar ile vücuttan atılmış olur. Daha az zararlı olmasının dışında ürenin bir işlevi daha vardır. Amonyağa göre daha az su kullanarak vücuttan atılabilir.

Evet. Şimdi gelelim işin akvaryum kısmına. Balıkların bizim gibi su bulma problemleri yoktur (Sanırım fark etmişsinizdir;) . Bu yüzden amonyağı direk akvaryumun içine boşaltırlar. İşte sorun burada başlar. Bu amonyak bir süre sonra birikerek balıklarınızı zehirler. O zaman bunun bir tek çaresi var. Akvaryuma karaciğer lazım. Aynen insanda olduğu gibi… Böylece amonyağı daha az zararlı olan başka bir maddeye çevirebiliriz. Fakat gelin görün ki akvaryuma dana ciğeri atıp işin içinden sıyrılamazsınız. Burada devreye gözle görülmeyecek esas oğlanlar giriyor. Nitrit ve nitrat bakterileri. Bu bakteriler ne oksijene ne de ışığa prim verirler. Aynen bitkilerin ışığı kullandığı gibi bunlar da kimyasal maddeleri kullanırlar ve bunlardan enerji elde ederler. Şimdi bu kimyasallara bir göz atalım.   (parantez içinde verilenler maddelerin kimyasal formülleridir.)

Amonyak (NH3) -----> Nitrit (NO2) -----> Nitrat (NO3) 

//Her maddede azot(N) olduğuna dikkat ediniz.//

Nitrit bakterileri aynen bizim karaciğerimizin amonyağı üreye çevirmesi gibi amonyağı daha az zehirli olan nitrit’e çevirirler. Hemen ardından nitrat bakterileri devreye girer ve nitriti de daha az zehirli olan nitrata çevirirler. Şimdi haklı olarak siz bana soracaksınız: “Kardeşim bu iş başa dönmüyor. Ne biçim döngü bu böyle? Peki, nitrat ne oluyor?” Şimdi işin eğlenceli kısmı başlıyor.

Nitratın bir kısmı su değişimlerinde heba oluyor. Geri kalan kısmı ise bitkileriniz tarafından protein yapımında kullanılıyor. Kısacası gübre oluyor.  Eğer su değişiminizi yeterince yapmıyorsanız ve bitkiniz de yoksa işte o zaman nitratın harcanacağı pek bir yer kalmıyor bu da o ünlü nitrat patlaması denen olaya dönüşüyor. Sonuçta yemyeşil bir akvaryum suyuna kavuşuyorsunuz.

Peki, bu azot(yani nitrojen) akvaryuma nasıl geliyor? Balıklarınıza verdiğiniz yemlerin içindeki proteinden. Yani yine aynı döngünün akvaryum dışındaki bir parçasından. Bitki veya hayvan temelli yemdeki proteinler balığınızın vücudunda parçalanınca ortaya amonyak çıkıyor. Bu amonyak önce nitrite sonra nitrata dönüşüyor. Sonra gübre olup bitkiye protein için malzeme oluyor. Balık bitkiyi yiyor ve yine aynı döngü başa dönüyor.

Bu kadar mı? HAYIR…

Bu döngünün bir elemanı daha var. Çürükçül bakteriler. Tabiri caizse leş yiyiciler. Onlar sizin ölen bitkilerinizi, yem artıklarınızı hatta ölen balıklarınızı yiyorlar. Bu işlem de çürümenin ta kendisi. Yine bu işlem sonucunda ortaya amonyak çıkıyor. Yani bu çürükçül bakteriler bir nevi balık işlevi(!) görüyorlar. Tabii sadece amonyak üretimi bakımından…

Peki, pek önemli gözükmese de çürükçük bakterilere neden girdim? Sebebi şu:

Diyelim ki yeni bir akvaryum kurdunuz. Suyunu da koydunuz ve balıklarınızı içine koymadan önce nitrit ve nitrat bakterilerinizin çoğalmasını istediniz. Bu çok doğal çünkü balıkların amonyaktan zehirlenmesini istemiyorsunuz. Peki, ortada amonyak üreten bir balık olmadan nitrit ve nitrat bakterilerini nasıl çoğaltacaksınız? İşte tam burada devreye çürükçüller giriyorlar. Onlar sizin fark edemeyeceğiniz organik besinleri tüketip amonyak ortaya çıkarıyorlar. Yani su içinde doğal olarak bulunan ama şehir suyunda pek bulunmayan maddeleri… Bu işlemi hızlandırmak için akvaryumunuzu kurduğunuz gün içine bir tutam(tahmini 100lt’lik bir akvaryum için) kadar haşlanmış ıspanak atın. Ama fazla değil sadece birkaç gram. Bu çürükçül bakterilerin üreme hızını arttıracaktır. Ertesi gün akvaryuma en azından bir bitki dikin. Eğer dış filtreniz varsa çalıştırın. Aradan 2–3 gün geçince eğer koku yaparsa ıspanağı atın. Yapmazsa kalsın. Zaten birkaç gram bir şey... Bu zaman zarfında eğer bitkileriniz yeterli değilse nitrat patlaması yaşayabilirsiniz. Bu durumda ıspanağı veya akvaryuma attığınız herhangi bir gıdayı çıkarınız. Meraklanmayın bir süre sonra geçer. Sadece dengenin oluşması biraz zaman alır. Bitki miktarını 5–7 günde kademeli olarak arttırın. Ta ki akvaryumunuz son halini alıncaya kadar. Sonra da çok az su değişimi ile balıkları yavaş yavaş koyun. Yalnız dikkat edilmesi gereken şey, bir seferde 30 tane balık koymaktan kaçınmanızdır. İlk önce bir vatoz koyun. Ertesi gün bir tane daha… Sonra da bir çöpçü vs. Eğer tek seferde balıkları akvaryuma yığarsanız bunun sonucunda amonyak patlaması ardından da nitrat patlaması ile karşı karşıya kalabilir, onca gün oluşturmaya çalıştığınız doğal dengeyi tek seferde dağıtabilirsiniz.

Buradan gerisi size kalmış. Forumlardaki ustalarımız size yardımcı olacaklardır.

Yazımın bir yerinde akvaryumun karaciğeri yok demeye getirmiştim. Fakat aslında var. Dış filtrenin amacı nitrit ve nitrat bakterilerinin yaşayacağı bir ortam sunmak, burada su dolaşımı oluşturup etkilerini arttırmaktır. Yani bir nevi yarı mekanik yarı organik karaciğer gibi bakabilirsiniz.

Umarım faydalı olabilmişimdir.

Saygılarımla;

Onur UYGUN  /  Kocaeli Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Öğrencisi

Tanganyika Araştırması

ADDRESSFONT face=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif size=3FONT size=6/FONT/FONT /ADDRESS ADDRESSFONT face=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif size=3FONT size=6Ç/FONTstrongiklitler hakkında yapılan araştırmalar, ço...

Akvaryum Kimyası

SPAN =bredstrongFONT color=#d94600AKVARYUM KİMYASI /FONT/strong PAkvaryum suyunun hazırlanması/SPANFONT size=2 BRŞehir sularında bulunan klor ve ağır metaller bitki ve balıklar için zehirlidir. Bu suyun ilk önce akvaryum için uyg...

Az bilinen Zeolit ( Filitre malzamesi)

ADDRESSFONT face=Georgia, Times New Roman, Times, serif size=3strongAz bilinen ve kullanılan filitre malzemelerinden Zeolit hakkında bir kaç, bulduğum bilgiyi paylaşmak isterim. Akvaryumcularda satılan paket malzemerldense doğal zeolit bulunu...

Leptosama'yı Tanıyalım

ADDRESSSPAN style=FONT-SIZE: 10pt; FONT-FAMILY: Verdana; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-: TR; mso-fareast-: TR; mso-bidi-: AR-SAFONT face=Georgia, Times New Roman, Times, serif s...

Stress ve Balık İlişkisi

ADDRESSstrongSPAN style=FONT-SIZE: 10pt; COLOR: black; FONT-FAMILY: 'Trebuchet MS'FONT face=Georgia, Times New Roman, Times, serifFONT size=5FONT color=#ff6600FONT size=7S/FONTtres ve Balık İlişkisi:?:namespace prefix = o ns = u...

Tropheuslarda Üreme

ADDRESS =Msonormal style=MARGIN: 0cm 0cm 0ptSPAN style=FONT-SIZE: 10pt; COLOR: black; FONT-FAMILY: VerdanaFONT face=Georgia, Times New Roman, Times, serif color=#ff0000 size=5strongUIMG height=150 src=http://img221.imageshack.u...

Frontoza Üreme

H4 style=TEXT-ALIGN: justify =MsonormalSPAN style=FONT-SIZE: 12pt; mso-bidi-font-size: 10.0ptFONT face=Georgia, Times New Roman, Times, serifFONT size=2SPAN style=mso-tab-count: 1     IMG height=416 ...

Leleupi Türleri

DIV /DIV DIV align=center ADDRESSFONT face=Georgia, Times New Roman, Times, serif color=#cc9900 size=5strongULamprologus Leleupi:/U/strong/FONT/ADDRESS/DIV DIV /DIV DIVIMG height=150 src=http://img411.i...

Biyolojik Yükleme

ADDRESSFONT face=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serifFONT size=5strongUFONT color=#ff0000SPAN =mw-lineFONT size=6B/FONTiyolojik yükleme/SPAN /FONT/U/strong/FONT/FONT/ADDRESS DIV =thumb tright /DIV ADDR...

Brichardi'yi Tanıyalım

ADDRESSFONT face=Georgia, Times New Roman, Times, serif size=3strongFONT size=5/FONT/strong/FONT /ADDRESS ADDRESSFONT face=Georgia, Times New Roman, Times, serif size=3strongFONT size=5T/FONTangayika gölünün ay kuy...

Cinsiyet Ayrımı

SPAN style=FONT-SIZE: 9pt; COLOR: black; FONT-FAMILY: Verdana ADDRESSFONT face=Georgia, Times New Roman, Times, serif color=#ff0000 size=5strongUFONT size=7C/FONTinsiyet Ayrımı:/U/strong/FONT/ADDRESS ADDRESS /ADDRE...

Nitratla Mücadele

ADDRESSFONT face=Georgia, Times New Roman, Times, serif color=#ff0000 size=5strongUAkvaryumlarımızın Baş Belası Nitrat/U/strong/FONT/ADDRESS ADDRESSFONT face=Georgia, Times New Roman, Times, serif /FONT/ADDRESS ADD...

Biyolojik Filitrasyon

DIV align=centerBBİYOLOJİK FİLTRASYON IBR(Akvaryumdaki Azot Döngüsü ve Bunun Sağlanması) /B/DIV DIV align=leftBRBiyolojik filtrasyonun amacı; akvaryumda oluşan toxic (zehirli) maddeleri, bir kısım bakteriler aracılığı ile zehirsiz ya d...

Calvusda Üreme

FONT color=#4169e1 size=2 DIV /DIV DIVSPAN style=FONT-SIZE: 12pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-: TR; mso-fareast-: TR; mso-bidi-: AR-SASPAN style=TEXT-DECORATION: n ...

Tropheus'u Tanıyalım

DIV align=center TABLE =MsonormalTable style=WIDTH: 95%; mso-cellspacing: 0cm; mso-padding-alt: 0cm 0cm 0cm 0cm cellSpacing=0 cellPadding=0 width=95% border=0 T TR style=mso-yfti-irow: 0; mso-yfti-firstrow: yes; mso-yfti-lastrow: ...

Calvuslarda Cinsiyet Ayrımı

P align=centerstrongAltolamprologus compressiceps (gold )BRBR/strongSPAN style=TEXT-DECORATION: underlinestrongErkek/strong                 &n...

Nitrit - Nitrat Döngüsü

P style=MARGIN: 0cm 0cm 0pt =MsonormalSPAN =notlar1SPAN style=FONT-SIZE: 11ptFONT color=#333333Hani şu ünlü Unitrit-nitrat döngüsü/U denen olayı duymuşsunuzdur. Fakat bu döngüyü duyduğumuzda genelde aklımıza su üstünde göbeği...

Tropheus Türleri

ADDRESSFONT face=Georgia, Times New Roman, Times, serif color=#330033 size=5strong      IMG height=936 src=http://img49.imageshack.us/img49/2131/tropheusmapdz2.jpg width=714 border=0 border=0/strong/FONT...

Kendi Tasarımım Strafordan Arka Fon ve Gizli Mini Sump

P style=MARGIN: 0in 0in 0pt; FONT-FAMILY: Verdana,Arial,Helvetica,sans-serifFONT size=2SPAN/SPANstrongProjeyi yapan : /strongVolkan UrasBR/FONT/P P style=MARGIN: 0in 0in 0pt; FONT-FAMILY: Verdana,Arial,Helvetica,sans-serifFO...

Balıklarda 5 Duyu

ADDRESS style=MARGIN: 3.75pt 0cm 0pt; white: FONT color=#ff6600FONT face=Georgia, Times New Roman, Times, serif size=5strongBalıklarda İşitme:/strong/FONT/FONT/ADDRESS ADDRESS style=MARGIN: 3.75pt 0cm 0pt; white: FONT color=...

Calvus Türleri

ADDRESSFONT color=#cccc33FONT face=Georgia, Times New Roman, Times, serifFONT size=5strongUGold head:/U /strong/FONT/FONT/FONT/ADDRESS ADDRESS /ADDRESS DIVIMG height=190 src=http://img408.imageshack.us/img408/...

Calvusu Tanıyalım

FONT color=#4169e1 size=2 DIVIMG height=481 src=http://img79.imageshack.us/img79/2015/calvusssmallnn3.jpg width=640 border=0 border=0/DIV DIVYakışıklı değil ama karizmatik. Compressiceps'i tanımlamak için en iyi cümle bu olur sanırım....

Balıklarda Cinsiyet Değiştirmek

PArkadaşlar Yaptığım araştırmaya göre balıklarda sıcaklığın cinsiyet değişiminde hiçbir etkisi olmadığı sadece iyi bir gelişimde önemli rol oynadığını öğrendim. ( Kaynak= Ege Üniversitesi Su Ürünleri )/P PCinsiyet değişimi  için 3 yöntem ...

Balıklarda Pigmentasyon

P style=MARGIN: 0cm 0cm 0pt =MsonormalB style=mso-bidi-font-weight: normalSPAN style=FONT-SIZE: 10pt; COLOR: black; FONT-FAMILY: VerdanaCanlılarda pigmentasyon (renklenme), pigment denilen özel renk maddeleri tarafından gerçekleşti...

Tanganyika Gölü

H1Tanganyika gölü/H1 PIMG height=213 src=http://img201.imageshack.us/img201/9950/maptanganyidsfgsdy0.jpg width=272 border=0 border=0/P P           Baykal Gölü'nden sonra dünyanın iki...

Leptosoma Türleri

DIV /DIV DIV align=center ADDRESSFONT face=Georgia, Times New Roman, Times, serif color=#3366cc size=5strongULeptosoma:/U/strong/FONT/ADDRESS/DIV DIV /DIV DIVIMG style=WIDTH: 192px HEIGHT: 141px height...

Brichardi Türleri

DIV /DIV ADDRESSFONT face=Georgia, Times New Roman, Times, serif color=#ffcc33 size=5strong             UBrichardi:  /U/strong/FONT    &nbs...

Leleupi'yi Tanıyalım

ADDRESSFONT color=#000000FONT face=Georgia, Times New Roman, Times, serif color=#000000 size=3strong BRFONT size=5UTanıyalım:/U/FONT/strong/FONT/ADDRESS ADDRESSFONT face=Georgia, Times New Roman, Times, serif colo...

Eş Tutma ve Üreme

ADDRESS /ADDRESS ADDRESSFONT face=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif size=3strong1-Yavrularına kendileri bakmaları,yavrularını yememeleri, aileci balık olmaları nedeniyle bricardilere içimde heves uyandı./strong/FONT/ADDRESS...

Spiriluna Nedir?

ADDRESSFONT size=3FONT face=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serifstrongFONT color=#ff0000 size=4FONT size=6S/FONTpirulina nedir?/FONTBRBRSpirulina mavi-yeşil alglerden mikroskobik bir yosun türüdür. BRBRProteinler, mineralle...

Balıklar Su içermi?

ADDRESSFONT face=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif size=3strongTatlısu ve deniz balıklarında ozmo-regülasyon BRÜnlü bir Alman şarkısının sözlerinde geçer: Hayvanlar neden gözyaşı dökmez? Denizin tuzu nereden gelir? Herkesin kolayca ak...

Frontoza Türleri

Frontozalar (Cyphotilapia Frontoza) Tanganyika gölünde bulundukları yerlere göre başkalaşım geçirmişler ve bulundukları yerlerin adlarıyla anılmaya başlanmışlardır. DIVIMG height=787 src=http://img293.imageshack.us/img293/1207/frontosahari...

Frontoza'yı Tanıyalım

H4 style=TEXT-ALIGN: center align=centerFONT face=Georgia, Times New Roman, Times, serifFONT size=2SPAN style=COLOR: blueCYPHOTILAPIA FRONTOSANIN BAŞARILI BAKIM VE ÜRETİMİ/SPANSPAN style=COLOR: blue; TEXT-DECORATION: none;...

15 Dakikada İç Filitre. Maliyet 2 YTL

PArkadaşlar küçük yavru akvaryumum için 10sene önce kullanılan filitre sistemi aklıma geldi ve 10-15 dakikada yaptım. Performansı gayet güzel. Havalandırmadada etkili. Şuan işde olduğum için akşam fotoğraf ekliycem./P PPlastik şokella kabının ...